Het Verscholen dorp
Het Verscholen Dorp in de bossen bij Vierhouten biedt in de Tweede Wereldoorlog plaats aan 80 tot 100 (Joodse) onderduikers, verzetslieden, geallieerde piloten en zelfs aan een gedeserteerde Duitse militair. Vanaf april 1943 werden in de dichte bossen bij Vierhouten hutten gebouwd, deels ondergronds, deels boven de grond.
Het initiatief komt van verzetsman en advocaat Edouard van Baumhauer (alias ‘De Boem’). Hij krijgt hulp van opa Bakker (C.D. Bakker) en tante Cor (C.J. Bakker-Van Rheenen). Zij regelen kachels, verlichting, kookstellen, bedden, boeken en speelgoed voor de kinderen. Het dorp heet in de volksmond ook wel het ‘Pas Op-kamp’, naar de Pas Op-weg die vlakbij de onderduikplek ligt en zo genoemd wordt vanwege de struikrovers die zich hier in vroegere tijden ophielden.
Het dorp wordt op zondag 29 oktober 1944 door twee Duitse soldaten ontdekt. Zij schieten een aantal keer, schreeuwen en informeren hun commandant. Door hun geschiet en geschreeuw kunnen de 87 onderduikers die op dat moment in het dorp zijn vluchten. De meesten overleven de oorlog. De hutten worden met handgranaten met de grond gelijkgemaakt. Een drietal hutten is later nagebouwd.
Een gedenksteen staat aan de Pas Op-weg. Vanuit Vierhouten staat de locatie met borden aangegeven. Als je vanuit Vierhouten de Tongerenseweg ingaat, passeer je een tweede monument dat de omgeving markeert waar acht Joden uit het dorp zijn gefusilleerd.
